De Columbiaanse uitwisseling is welicht één van de grootste socio-culturele catastrofes geweest in de geschiedenis. Nadat Columbus in 1492 Amerika had ontdekt, of eigenlijk her-ontdekt Stonden de Europese koningkrijken, en later ook de republiek der 7 verenigde provinciën, te trappelen om deze nieuwe wereld te ontdekken... en te beroven van haar schatten.
Het resultaat was de vrijwel volledige verwoesting en onderdrukking van de indianencultuur. In de verenigde staten zijn de indianen opgesloten in reservaten en vormen zij een etnische minderheid in een praktisch Europees land. Dankzij buskruit maar vooral ook door handig politiek manouvreren tussen de rivaliserende stammen en het (onopzettelijk) introduceren van dodelijke ziekten uit de oude wereld waren de Spanjaarden in staat de rijken van de Azteken en de Inca's in de as te leggen. Waarna er een hele rits vrome doch vaak medogeloze katholieke geestelijken de oorspronkelijke bevolking tot 't "ware geloof" bekeerde. In dit proces waren zij er op geënt alle sporen van de voorgaande heidense beschaving uit te wissen. Op de plek waar ooit de grote tempels van Tenochitlan stonden staat nu de kathedraal van Mexico-Stad. Alleen de stammen die diep in de regenwouden van de Amazone wonen zijn er relatief "goed" van af gekomen met hun gebruiken en cultuur.
Één van de meest schandalige gebeurtenissen was misschien wel de vernietiging van de Mayabibliotheken door Diego de Landa. Val alle mayaboeken zijn er maar 3 bewaard gebleven. De rest is verloren gegaan in het vuur. De oorspronkelijke gebruiken zijn verwoest en opgeslokt door het katholicisme in de zelfde manier waarop de Germanen, Kelten, Slaven en Balten het moesten ontgelden toen zij gekerstend werden.
 |
| De Dresdener Codex. Één van de laatste en belangrijkste Maya-handschriften. |
Het Mayaschrift is naar mijns inziens het meest facinerende schrift uit de oudheid. Wellicht omdat het nog maar redelijk recentelijk ontcijferd is, en nog een zekere mate van mystiek heeft. Het oude Egypte en diens hiërogliefen zijn onderhand al wel zodanig uitgekouwd dat het behoorlijk saai begint te worden. Ook heeft de Europeese en arabische cultuur altijd in de aanwezigheid van de relekwieën van het oude Egypte geleeft. Haar schrift stamt zelfs naar alle waarschijnlijkheid in hoge mate van het egyptische af.
Maar het Mayaschrift komt van een cultuur die zich praktisch op zichzelf en zonder enige invloed van de oude wereld heeft ontwikkeld. Hierdoor onstont een schriftsysteem dat uniek is, en was dus ook erg moeilijk te ontcijferen.
Gelukkig reikte de branden van De Landa niet tot in de oerbossen van Yukatan en waar andere mayasteden verlaten in de oerwouden liggen. Een schat aan informatie is gelukkig nog aan te treffen op stenen pilaren en resten van tempels.
 |
| Stella in Quiriguá, Guatamala |
 |
| De uitzonderlijk goed bewaard gebleven tekst uit de tempel der inscripties in Palenque. Let op het pragmatisme waarmee de verschillende "lettergrepen" in elk symbool in elkaar worden geschoven, en het regelmatige beeld wat het blokprinciepe vormt. |
|
|
 |
| Riliëf, ook uit Palenque. Hier zien we hoe de stijl van de illustrtie nouw aansluit op de stijl van het schrift. Ook zien we sporen van de kleuren waarmee deze kunstwerken werden verfraaid. |
 |
| Dresdener codex met belankrijke data uit de mayakalender |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten