Terug naar de basis

Wat is de basis van alle schoonheid?

"Beauty is in the eye of the beholder" zegt men in de Angelsaksische landen. En dit is zonder enige twijfel de absolute waarheid. Dingen in het universum zijn altijd maar dingen. Niets meer dan dat. Zonder een toeschouwer is een bloem enkel een levensvorm met wat gekleurde blaadjes.

Wat wij als mooi beschouwen stamt eigenlijk af van datgeen, dat bevordelijk is voor onze overlevingskansen. En wat we beschouwen als lelijk, alles wat schadelijk is voor onze handhaving. Natuurlijk is niet alles wat iemand mooi vind bevordelijk voor diens overleving. Mooie dingen zoals gemaakt door mensen dragen alleen de associatie met iets wat ver of minder ver weg herrinnerd aan iets uit de natuur.

Een groen bos op een zonnige zomerdag heeft een bijna ongeevenaarde schoonheid. Wij associeren het met goede dingen, we willen in dit bos verblijven. Al weten we niet precies waarom. Men zou achteraf wellicht kunnen redeneren dat een dergelijk bos vol zit met eerbare bessen en bejaagbaar wild. En aan de groene bladeren te zien is er voldoende water.

Wellicht is de binnenkant van St. Dennis wel zo mooi doordat wij haar ergens in ons achterhoofd associëren met de bossen. Waar de pilaren de boomstammen zijn die hoog de hemel in rijken, het ribgewelf en de bogen de takken en het bladerdak vormen en de gebrandschilderde ramen een lichtval doen ontstaan die aan het licht dat door bladeren heen schijnt gelijkt.

Groene varens die omhoogkrullen...

... Als inspiratie voor de Korinthische zuil.

Klimop zorgt vaak voor spontane decoratie op bomen en architectuur...

... En werkt ook heel goed in manuscripten.